Unit-2: Collection, Organization and Presentation of Data:
Collection of data : Sources of data –Primary and Secondary ,Methods of Collecting data. Census and sample survey (concepts only) Some Important Sources of Secondary data: Census of India and National Sample survey organization. Organization: Organization of data –meaning and types of variables, frequency ,distribution ,Presentation of data- tabular and diagrammatic presentation of data-Bar diagram, Pie diagram, Histogram, Frequency Polygon, frequency curve, ogive and time series graph
Collection of Data
১-১০: ডেটা সংগ্ৰহৰ মৌলিক বিষয়
অৰ্থনীতিৰ ক্ষেত্ৰত ডেটা সংগ্ৰহৰ উদ্দেশ্য কি?
- a) সিদ্ধান্ত গ্ৰহণক জটিল কৰা
- b) সঠিক সমাধানলৈ উপনীত হোৱাৰ বাবে প্ৰমাণ প্ৰদান কৰা
- c) সমস্যা সমাধানত বিভ্ৰান্তি সৃষ্টি কৰা
- d) ডেটাৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰা
উত্তৰ: b
ডেটাৰ দুটা মুখ্য প্ৰকাৰৰ ভিতৰত কোনটো?
- a) সাধাৰণ আৰু জটিল
- b) পৰিমাণগত আৰু গুণগত
- c) প্ৰাথমিক আৰু দ্বিতীয়ক
- d) কাঁচা আৰু প্ৰচলিত
উত্তৰ: c
সৰ্বপ্ৰথমত গৱেষক দ্বাৰা সংগৃহীত ডেটাক কি বুলি কোৱা হয়?
- a) দ্বিতীয়ক ডেটা
- b) নমুনা ডেটা
- c) প্ৰাথমিক ডেটা
- d) জনসংখ্যাৰ ডেটা
উত্তৰ: c
দ্বিতীয়ক ডেটা ক'ৰ পৰা সংগৃহীত হ'ব পাৰে?
- a) সমীক্ষা
- b) চৰকাৰী প্ৰতিবেদন
- c) পৰ্যবেক্ষণ
- d) ৰেণ্ডম নমুনা
উত্তৰ: b
প্ৰশ্নৰ উত্তৰত "অগ্রসর" প্ৰতিক্ৰিয়া এৰাৰ বাবে কিহৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
- a) অস্পষ্ট ভাষা
- b) পথপ্ৰদৰ্শক প্ৰশ্ন
- c) খোলামেলা প্ৰশ্ন
- d) সুনিৰ্দিষ্ট আৰু পৰিষ্কাৰ প্ৰশ্ন
উত্তৰ: d
"নমুনা" কি প্ৰতিকৃত কৰে?
- a) পূৰ্ণৰূপে জনসংখ্যা
- b) জনসংখ্যাৰ এক অংশ
- c) পুৰণি ডেটা
- d) জনগণনা ডেটা
উত্তৰ: b
আন গৱেষকসকলৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত ডেটাক কি বুলি কোৱা হয়?
- a) প্ৰাথমিক ডেটা
- b) প্ৰচলিত ডেটা
- c) দ্বিতীয়ক ডেটা
- d) পৰীক্ষামূলক ডেটা
উত্তৰ: c
জনগণনা কি অন্তৰ্ভুক্ত কৰে?
- a) মাত্ৰ নগৰ জনসংখ্যা
- b) জনসংখ্যাৰ এক নমুনা
- c) জনসংখ্যাৰ প্ৰতিটো উপাদান
- d) ৰেণ্ডম ডেটা পইণ্ট
উত্তৰ: c
NSSO কি দাঁড়ায়?
- a) ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা পৰিসংখ্যা কাৰ্যালয়
- b) ৰাষ্ট্ৰীয় জরিপ পৰিসংখ্যা সংস্থা
- c) ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা সমীক্ষা কাৰ্যালয়
- d) ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিসংখ্যা সমীক্ষা কাৰ্যালয়
উত্তৰ: c
ৰেণ্ডম নমুনাত:
- a) কিছুমান ব্যক্তিকে ইচ্ছাকৃতভাৱে বাদ দিয়া হয়
- b) প্ৰতিটো ব্যক্তিৰ সমান সুযোগ থাকে
- c) আটাইতকৈ ডাঙৰ নমুনা বাচি লোৱা হয়
- d) মাত্ৰ সংখ্যাগত ডেটা সংগ্ৰহ কৰা হয়
উত্তৰ: b
১১-২০: ডেটা সংগ্ৰহৰ পদ্ধতি
কোন পদ্ধতিত সন্মুখীন সাক্ষাৎকাৰ লোৱা হয়?
- a) টেলিফোন সাক্ষাৎকাৰ
- b) মেইল সমীক্ষা
- c) ব্যক্তিগত সাক্ষাৎকাৰ
- d) অনলাইন সমীক্ষা
উত্তৰ: c
ব্যক্তিগত সাক্ষাৎকাৰৰ এক ডাঙৰ সুবিধা কি?
- a) সৰ্বনিম্ন খৰচ
- b) দীঘলীয়া প্ৰতিক্ৰিয়া সময়
- c) অস্পষ্ট প্ৰশ্নৰ ব্যাখ্যা
- d) ব্যক্তিগত যোগাযোগৰ অভাৱ
উত্তৰ: c
মেইল সমীক্ষাৰ এক অসুবিধা কি?
- a) উচ্চ প্ৰতিক্ৰিয়া হাৰ
- b) প্ৰশ্নৰ ব্যাখ্যা কৰিবলৈ অসুবিধা
- c) সাক্ষাৎকাৰৰ পৰা অধিক খৰচ
- d) সংবেদনশীল প্ৰশ্নসমূহৰ অন্তৰ্ভুক্তি নাথাকে
উত্তৰ: b
টেলিফোন সাক্ষাৎকাৰৰ সুবিধা কি?
- a) ব্যক্তিগত সাক্ষাৎকাৰতকৈ কম খৰচ
- b) গোপনীয়তা নিশ্চিত কৰা
- c) ডাঙৰ নমুনাৰ প্ৰয়োজন
- d) প্ৰশ্নৰ ব্যাখ্যা কৰাৰ সুযোগ দেওয়া
উত্তৰ: d
কোন সমীক্ষা পদ্ধতিয়ে প্ৰতিক্ৰিয়া দাতাৰ গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰে?
- a) ব্যক্তিগত সাক্ষাৎকাৰ
- b) মেইল সমীক্ষা
- c) এক্সিট পোল
- d) জনগণনা
উত্তৰ: b
পাইলট সমীক্ষা কেনেকৈ কৰা হয়?
- a) গৱেষণাৰ ফলাফল চূড়ান্ত কৰিবলৈ
- b) প্ৰশ্নাৱলী পৰীক্ষা আৰু সংশোধন কৰিবলৈ
- c) বৃহৎ পৰিসৰৰ ডেটা সংগ্ৰহ কৰিবলৈ
- d) অপ্রয়োজনীয় প্ৰশ্নসমূহ বাদ দিয়াৰ বাবে
উত্তৰ: b
খোলামেলা প্ৰশ্ন কি?
- a) "হয়" বা "নহয়" উত্তৰ প্ৰয়োজন
- b) একাধিক উত্তৰ বাচনিৰ সুযোগ থাকে
- c) ব্যক্তিগত উত্তৰ দিয়াৰ সুযোগ থাকে
- d) নিৰ্দিষ্ট বিষয়সমূহ এৰাই চোৱা হয়
উত্তৰ: c
ৰেণ্ডম নমুনাৰ মুখ্য লক্ষ্য কি?
- a) ত্ৰুটি সম্পূৰ্ণৰূপে দূৰীকৰণ
- b) প্ৰতিটো ব্যক্তিক অন্তর্ভুক্ত কৰা
- c) বিচাৰ বুদ্ধিৰ পৰা পক্ষপাত এৰাই চলা
- d) নিৰ্বাচিত উত্তৰ সংগ্ৰহ কৰা
উত্তৰ: c
নমুনা গৱেষণাৰ ওপৰত জনগণনা কি সুবিধা দেয়?
- a) অধিক খৰচ
- b) ক্ষুদ্ৰ গোটৰ বিশদ পৰ্যালোচনা
- c) সময়সাপেক্ষ প্ৰক্ৰিয়া
- d) প্ৰতিটো ব্যক্তিৰ অন্তৰ্ভুক্তি
উত্তৰ: b
এক্সিট পোল কেনেকৈ নিৰ্বাচনৰ ফল অনুমান কৰে?
- a) ৰেণ্ডম নমুনাৰ মাধ্যমে
- b) ভোটদান বুথৰ পৰা বাহিৰ হোৱা ভোটাৰসমূহৰ নমুনাৰ সহায়ত
- c) সরাসৰি জনগণনা কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি
- d) ডাঙৰ পৰিসৰৰ টেলিফোন সাক্ষাৎকাৰৰ মাধ্যমে
উত্তৰ: b
২১-৩০: ডেটাত ত্ৰুটি আৰু পক্ষপাত
নমুনাৰ ত্ৰুটি কিয় ঘটে?
- a) ভুল উত্তৰ ৰেকৰ্ড কৰা
- b) অপ্রতিনিধিত্বমূলক নমুনা
- c) ডেটা প্ৰসেচন ত্ৰুটি
- d) প্ৰশ্নৰ উদ্দেশ্য অজ্ঞাত
উত্তৰ: b
অ-নমুনা ত্ৰুটীৰ প্ৰধান কাৰণ কি?
- a) ৰেণ্ডম নমুনা গ্ৰহণ
- b) ডাঙৰ নমুনা গ্ৰহণ
- c) ডেটা সংগ্ৰহত পক্ষপাত
- d) দ্বিতীয়ক ডেটাৰ ব্যৱহাৰ
উত্তৰ: c
ৰেকৰ্ডিং ত্ৰুটি কিদৰে ঘটে?
- a) প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যাখ্যা কৰাৰ ভুল
- b) ৰেণ্ডম ত্ৰুটি
- c) নিখুঁত মাপৰ সঁজুলি ব্যৱহাৰ
- d) ভুল ৰেকৰ্ডিং অথবা ট্রান্সক্রিপশ্যন
উত্তৰ: a
অ-প্ৰতিক্ৰিয়া ত্ৰুটি কেতিয়া ঘটে?
- a) প্ৰশ্ন অস্পষ্ট
- b) প্ৰতিক্ৰিয়া দাতাই অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে
- c) নমুনাৰ ফ্ৰেম ভুল
- d) ডেটা প্ৰক্ৰিয়াকৃতভাৱে সংগৃহীত
উত্তৰ: b
পথপ্ৰদৰ্শক প্ৰশ্নৰ এক উদাহৰণ কি?
- a) আপুনি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনক লৈ কি ভাবি?
- b) আপুনি কি উচ্চ গুণৰ চাহৰ স্বাদ ভাল পাব?
- c) আপুনি কি ভোট দিবলৈ ইচ্ছুক?
- d) আপোনাৰ পছন্দৰ ৰাজনৈতিক দল কোনটো?
উত্তৰ: b
নমুনাৰ ত্ৰুটি কেনেকৈ কমোৱা যায়?
- a) নমুনাৰ আকাৰ বৃদ্ধি কৰি
- b) ৰেণ্ডম নমুনা এৰি
- c) পক্ষপাতমূলক প্ৰশ্ন ব্যৱহাৰ কৰি
- d) পাইলট সমীক্ষা বাদ দি
উত্তৰ: a
সাক্ষাৎকাৰৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা ত্ৰুটিৰ নাম কি?
- a) নমুনাৰ ত্ৰুটি
- b) অ-নমুনা ত্ৰুটি
- c) বিচাৰ ত্ৰুটি
- d) ৰেণ্ডম ত্ৰুটি
উত্তৰ: b
নমুনাৰ পক্ষপাত কেতিয়া ঘটে?
- a) অপ্রতিনিধি গোটসমূহৰ অন্তৰ্ভুক্তিৰ সময়
- b) ৰেণ্ডম বাচনি অনুসৰণ কৰাৰ সময়
- c) জনসংখ্যাৰ প্ৰতিটো সদস্য অন্তর্ভুক্ত কৰাৰ সময়
- d) প্ৰাথমিক ডেটাৰ সরাসৰি ব্যৱহাৰ কৰাৰ সময়
উত্তৰ: a
দ্বিগুণ নেতিবাচক প্ৰশ্নৰ ফল কি হয়?
- a) পৰিষ্কাৰতা বৃদ্ধি কৰা
- b) বিভ্ৰান্তি সৃষ্টি কৰা
- c) প্ৰতিক্ৰিয়া হাৰ কমোৱা
- d) পক্ষপাত মুক্ত প্ৰতিক্ৰিয়া নিশ্চিত কৰা
উত্তৰ: b
পাইলট সমীক্ষাই কি সহায় কৰে?
- a) নমুনাৰ পৰিকল্পনাৰ ত্ৰুটি চিহ্নিত কৰাৰ
- b) পূৰ্ণ জনগণনা ডেটা সংগ্ৰহ কৰাৰ
- c) কাঠামোবদ্ধ সাক্ষাৎকাৰ বাদ দি
- d) দ্বিতীয়ক ডেটা ব্যৱহাৰ কমাই
উত্তৰ: a
1. কাঁচা ডেটা শ্রেণীবদ্ধ কৰাৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
- (ক) অধিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰা
- (খ) পৰিসংখ্যানগত বিশ্লেষণৰ বাবে শৃংখলাৰ সৃষ্টি কৰা
- (গ) কাঁচা ডেটাক অধিক জটিল কৰা
- (ঘ) সৰু ডেটাসেট উপেক্ষা কৰা
উত্তৰ: (খ)
2. কাঁচা ডেটা কি?
- (ক) শ্রেণীবদ্ধ ডেটা
- (খ) উপসংহাৰৰ বাবে সংক্ষেপিত ডেটা
- (গ) শ্রেণী বিহীন, বিশৃংখল ডেটা
- (ঘ) প্ৰক্ৰিয়াজাত পৰিসংখ্যানগত ডেটা
উত্তৰ: (গ)
3. কোন ধৰণৰ শ্রেণীবিভাগ সময়ৰ ওপৰত আধাৰিত?
- (ক) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটা নয়
উত্তৰ: (খ)
4. "গণিত"-ৰ দৰে বিষয়ৰ ওপৰত বইবোৰ যদি শ্রেণীবদ্ধ কৰা হয়, তেন্তে সেয়া কি উদাহৰণ?
- (ক) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) পৰিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
উত্তৰ: (গ)
5. ডেটা শ্রেণীবিভাগত "পরিসৰ" কি?
- (ক) আটাইতকৈ বৃহত্তম আৰু আটাইতকৈ সৰু মানৰ অনুপাত
- (খ) সকলো মানৰ যোগফল
- (গ) আটাইতকৈ বৃহত্তম আৰু আটাইতকৈ সৰু মানৰ পাৰ্থক্য
- (ঘ) সমস্ত ডেটা পইণ্টৰ গড়
উত্তৰ: (গ)
6. এক ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ টেবুলৰ উদ্দেশ্য কি?
- (ক) ডেটা সংগ্ৰহ কৰা
- (খ) কাঁচা ডেটাক শৃংখলাবদ্ধ শ্রেণীত সংক্ষেপ কৰা
- (গ) সঠিক ডেটাৰ মান প্রদান কৰা
- (ঘ) উন্নত গণনা কৰা
উত্তৰ: (খ)
7. শ্রেণীৰ "মধ্যবিন্দু" কি?
- (ক) উপৰিলিখিত শ্রেণী সীমাৰ যোগফল
- (খ) উপৰিলিখিত শ্রেণী সীমাৰ যোগফলৰ অর্ধেক
- (গ) শ্রেণী সীমাৰ গুণফল
- (ঘ) শ্রেণী সীমাৰ পাৰ্থক্য
উত্তৰ: (খ)
8. এক্সক্লুসিভ শ্রেণীবিভাগত কোনটি মান বাদ পৰা যায়?
- (ক) নিম্ন সীমা
- (খ) উপৰিলিখিত সীমা
- (গ) দুটা সীমাই
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (খ)
9. বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবলসমূহ:
- (ক) যিকোনো ভগ্নাংশ অথবা পূৰ্ণসংখ্যাৰ মান লৈ থাকে
- (খ) মাত্ৰ পূৰ্ণসংখ্যা অথবা নিৰ্দিষ্ট ভগ্নাংশৰ মান লৈ থাকে
- (গ) পূৰ্ণসংখ্যাৰ মান লৈ নাযায়
- (ঘ) সদায় সৰবন্তীভাৱে পৰিৱৰ্তন হয়
উত্তৰ: (খ)
10. কোন ভেৰিয়েবল পৰিসৰৰ সকলো কল্পনীয় মান লৈ পাৰে?
- (ক) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবল
- (খ) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল
- (গ) গুণগত ভেৰিয়েবল
- (ঘ) স্থানিক ভেৰিয়েবল
উত্তৰ: (খ)
11. দ্বিপদ ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ কি?
- (ক) এক ভেৰিয়েবল সহ বিতৰণ
- (খ) দুই ভেৰিয়েবল সহ বিতৰণ
- (গ) গুণগত ডেটাৰ বিতৰণ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
12. এক ফ্রিকোয়েন্সি বক্রৰেখা কি প্ৰদৰ্শন কৰে?
- (ক) শ্রেণী সীমাৰ বিপৰীতে ফ্রিকোয়েন্সি
- (খ) শ্রেণীৰ মধ্যবিন্দুৰ বিপৰীতে ফ্রিকোয়েন্সি
- (গ) সোজা পর্যবেক্ষণ
- (ঘ) ডেটাৰ শ্ৰেণী
উত্তৰ: (খ)
13. তলৰ কোনটি গুণগত ভেৰিয়েবল?
- (ক) বয়স
- (খ) উচ্চতা
- (গ) লিঙ্গ
- (ঘ) আয়
উত্তৰ: (গ)
14. 30–40 শ্রেণীৰ নিম্ন শ্রেণী সীমা কি?
- (ক) 30
- (খ) 35
- (গ) 40
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (ক)
15. ভাৰত চৰকাৰ জনসংখ্যাৰ গণনা কিমান বছৰত একবাৰ কৰে?
- (ক) 5 বছৰৰ পৰে
- (খ) 10 বছৰৰ পৰে
- (গ) 15 বছৰৰ পৰে
- (ঘ) 20 বছৰৰ পৰে
উত্তৰ: (খ)
16. কাঁচা ডেটাক শ্রেণীভুক্ত কৰাৰ উদ্দেশ্য কি?
- (ক) গণনা এৰা
- (খ) ডেটাক সৰু দেখুওৱা
- (গ) তুলনা আৰু বিশ্লেষণৰ সুবিধা দিব
- (ঘ) অপ্রয়োজনীয় ডেটা বাদ দিয়া
উত্তৰ: (গ)
17. কোন ধৰণৰ ডেটা শ্রেণীবিভাগ ভৌগোলিক এলাকা ভিত্তিক?
- (ক) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) পৰিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (গ) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (গ)
18. ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণত ট্যালি মার্ক কেনেকৈ ব্যৱহৃত হয়?
- (ক) পৰ্যবেক্ষণৰ যোগফল ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ
- (খ) শ্রেণী অন্তৰ্ভুক্ত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা গণনা কৰিবলৈ
- (গ) চূড়ান্ত ফ্রিকোয়েন্সি দেখুৱাবলৈ
- (ঘ) শ্রেণী বিহীন ডেটা ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ
উত্তৰ: (খ)
19. ফ্রিকোয়েন্সি শ্রেণী অন্তৰ্ভুক্ত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা বুজায়:
- (ক) সমস্ত ডেটাৰ যোগফল
- (খ) শ্রেণী সীমাৰ ভিতৰত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা
- (গ) শ্রেণী প্ৰস্থ আৰু পৰ্যবেক্ষণৰ গুণফল
- (ঘ) সমস্ত শ্রেণীৰ যোগফল
উত্তৰ: (খ)
20. ফ্রিকোয়েন্সি অ্যারে কেনেকৈ ব্যৱহৃত হয়?
- (ক) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলের বাবে
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবলের বাবে
- (গ) ধারাবাহিক আৰু বিচ্ছিন্ন দুয়ো ভেৰিয়েবলের বাবে
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
21. যদি 40, 45, 42, 44 আৰু 41 মান থাকে, তেন্তে তাৰ শ্রেণী ফ্রিকোয়েন্সি কত?
- (ক) 3
- (খ) 5
- (গ) 2
- (ঘ) 6
উত্তৰ: (খ)
22. পৰিয়ালৰ আকাৰৰ উদাহৰণত, পৰিয়ালৰ আকাৰ কিদৰে শ্রেণীভুক্ত কৰা হৈছে?
- (ক) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবল
- (গ) গুণগত ভেৰিয়েবল
- (ঘ) স্থানিক ভেৰিয়েবল
উত্তৰ: (খ)
23. 0–100 পৰিসৰৰ বাবে যদি 10টি শ্রেণী নিৰ্বাচিত হয়, তেন্তে শ্রেণী প্ৰস্থ কিমান হবে?
- (ক) 5
- (খ) 10
- (গ) 20
- (ঘ) 15
উত্তৰ: (খ)
24. শ্রেণীবদ্ধ ডেটাত তথ্যৰ ক্ষতি কি?
- (ক) ডেটাক সংক্ষেপ কৰা অক্ষমতা
- (খ) ডেটাক গোষ্ঠীভুক্ত কৰাৰ সময় কাঁচা ডেটাৰ বিবৰণৰ ক্ষতি
- (গ) গণনাত ত্রুটি
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
25. অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তৰালে:
- (ক) মাত্ৰ নিম্ন সীমা অন্তর্ভুক্ত
- (খ) মাত্ৰ উপৰিলিখিত সীমা অন্তর্ভুক্ত
- (গ) দুটা সীমাই অন্তর্ভুক্ত
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (গ)
26. শ্রেণীর "ক্লাস মার্ক" বোঝায়:
- (ক) শ্রেণী অন্তরালের মধ্যবিন্দু
- (খ) শ্রেণীর সর্বোচ্চ মান
- (গ) সমস্ত শ্রেণী ফ্রিকোয়েন্সির গড়
- (ঘ) উপরের এবং নিম্ন সীমার পার্থক্য
উত্তর: (ক)
27. এক্সক্লুসিভ পদ্ধতিতে 30–40 শ্রেণীতে বাদ পড়ে:
- (ক) 30
- (খ) 40
- (গ) 30 এবং 40 উভয়ই
- (ঘ) 30 এবং 40 কেউ নয়
উত্তর: (খ)
28. একটি দ্বিপদ ফ্রিকোয়েন্সি টেবিল কী প্রদর্শন করে?
- (ক) দুইটি সম্পর্কহীন ভেরিয়েবলের মান
- (খ) দুই ভেরিয়েবলের মধ্যে সম্পর্ক
- (গ) শুধুমাত্র এক ভেরিয়েবল
- (ঘ) সংক্ষিপ্ত গুণগত ডেটা
উত্তর: (খ)
29. শ্রেণী সীমা নির্ধারণের সময় কী এড়ানো উচিত?
- (ক) সমান শ্রেণী অন্তর
- (খ) সীমার ওভারল্যাপিং
- (গ) স্পষ্ট সীমানা
- (ঘ) পরিসংখ্যানগত হিসাব
উত্তর: (খ)
30. শ্রেণীবিভাগে "পরিসর" কী পরিমাপ করে?
- (ক) কেন্দ্রীয় প্রবণতা
- (খ) ডেটার বিস্তৃতি
- (গ) মধ্যক
- (ঘ) মোড
উত্তর: (খ)
31. "শ্রেণী প্রস্থ" কীভাবে গণনা করা হয়?
- (ক) উপরের সীমা থেকে নিম্ন সীমা বিয়োগ করে
- (খ) উপরের এবং নিম্ন সীমার যোগফল
- (গ) মোট ফ্রিকোয়েন্সিকে শ্রেণীর সংখ্যায় ভাগ করে
- (ঘ) মোট পরিসরকে শ্রেণীর সংখ্যায় ভাগ করে
উত্তর: (ক)
32. অসম শ্রেণী অন্তর কোথায় বেশি উপযুক্ত?
- (ক) সমানভাবে বিতরণ করা ডেটার জন্য
- (খ) যেখানে ডেটার পরিসর বেশি এবং নির্দিষ্ট অংশে মানগুলি বেশি কেন্দ্রীভূত
- (গ) একটি মাত্র শ্রেণীতে সীমাবদ্ধ ডেটার জন্য
- (ঘ) এলোমেলো পর্যবেক্ষণের জন্য
উত্তর: (খ)
33. এক শ্রেণীর উপরের সীমা যদি পরবর্তী শ্রেণীর নিম্ন সীমার সমান হয়, তবে পদ্ধতিটি:
- (ক) অন্তর্ভুক্ত
- (খ) এক্সক্লুসিভ
- (গ) স্থানিক
- (ঘ) গুণগত
উত্তর: (খ)
34. কেন ফ্রিকোয়েন্সি টেবিলের জন্য পরিসংখ্যানগত গণনায় শ্রেণী মার্ক ব্যবহার করা হয়?
- (ক) এটি ডেটা কার্যকরভাবে সংক্ষিপ্ত করে
- (খ) এটি সূত্রগুলি সরল করে
- (গ) কাঁচা ডেটার প্রয়োজন হয় না
- (ঘ) উপরোক্ত সবগুলি
উত্তর: (ঘ)
35. ধারাবাহিক ভেরিয়েবল কখনই পারে না:
- (ক) পূর্ণসংখ্যার মান নিতে
- (খ) ভগ্নাংশের মান নিতে
- (গ) শুধুমাত্র নির্দিষ্ট বিচ্ছিন্ন মান নিতে
- (ঘ) সময়ের সাথে পরিবর্তিত হতে
উত্তর: (গ)
36. কোন ধরণের গ্রাফ ফ্রিকোয়েন্সি বিতরণ উপস্থাপন করে?
- (ক) লাইন চার্ট
- (খ) ফ্রিকোয়েন্সি বক্ররেখা
- (গ) পাই চার্ট
- (ঘ) স্ক্যাটার প্লট
উত্তর: (খ)
37. ডেটা শ্রেণীবিভাগে "ফ্রিকোয়েন্সি" বোঝায়:
- (ক) মোট পর্যবেক্ষণ সংখ্যা
- (খ) একটি শ্রেণীতে পর্যবেক্ষণের সংখ্যা
- (গ) ডেটার বিস্তৃতি
- (ঘ) শ্রেণীর মোট সংখ্যা
উত্তর: (খ)
38. ধারাবাহিক ভেরিয়েবলের শ্রেণী অন্তরালে ধারাবাহিকতা কীভাবে পুনঃস্থাপন করা যায়?
- (ক) শ্রেণী সীমার সাথে 0.5 যোগ ও বিয়োগ করে
- (খ) পরিসর দ্বিগুণ করে
- (গ) ট্যালি মার্ক ব্যবহার করে
- (ঘ) পর্যবেক্ষণের মধ্যে ফাঁক সরিয়ে
উত্তর: (ক)
39. উচ্চতা, ওজন এবং দূরত্বের মতো ভেরিয়েবলগুলি:
- (ক) গুণগত ভেরিয়েবল
- (খ) ধারাবাহিক ভেরিয়েবল
- (গ) বিচ্ছিন্ন ভেরিয়েবল
- (ঘ) উপরোক্ত কোনওটি নয়
উত্তর: (খ)
40. শ্রেণী 50–60 এর মধ্যবিন্দু কত?
- (ক) 55
- (খ) 50
- (গ) 60
- (ঘ) 52.5
উত্তর: (ক)
41. যে ডেটা সংখ্যায় প্রকাশ করা যায় না, তা কীভাবে শ্রেণীবদ্ধ করা হয়?
- (ক) পরিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (খ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) উপরোক্ত কোনওটি নয়
উত্তর: (গ)
42. দ্বিপদ বিতরণ কেন দরকারী?
- (ক) একটি একক ভেরিয়েবল বিস্তারিতভাবে অধ্যয়নের জন্য
- (খ) দুই ভেরিয়েবলের মধ্যে সম্পর্ক পরীক্ষা করার জন্য
- (গ) ডেটা সংক্ষিপ্তকরণ সহজ করার জন্য
- (ঘ) উপরোক্ত কোনওটি নয়
উত্তর: (খ)
43. অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তরাল দেখতে পারে:
- (ক) 0–9, 10–19
- (খ) 1–10, 11–20
- (গ) 0–10, 11–20
- (ঘ) 1–9, 10–19
উত্তর: (খ)
44. কাঁচা ডেটা শ্রেণীবদ্ধ করার সুবিধা কী?
- (ক) পরিসংখ্যান বিশ্লেষণের জন্য ডেটা সংক্ষিপ্ত করা
- (খ) কাঁচা ডেটা পরিচালনা সহজ করা
- (গ) তুলনার সুবিধা প্রদান করা
- (ঘ) উপরোক্ত সবগুলি
উত্তর: (ঘ)
45. শ্রেণী 1000–1099 এর নিম্ন শ্রেণী সীমা কত?
- (ক) 999.5
- (খ) 1000
- (গ) 1099
- (ঘ) 1000.5
উত্তর: (খ)
46. অসম শ্রেণী অন্তরালে ডেটা কীভাবে উপস্থাপিত হয়?
- (ক) সমস্ত শ্রেণীর জন্য সমান অন্তর দিয়ে
- (খ) যেখানে ডেটা বেশি কেন্দ্রীভূত, সেখানে ছোট অন্তর দিয়ে
- (গ) সমস্ত ডেটার জন্য বড় অন্তর দিয়ে
- (ঘ) শুধুমাত্র গুণগত ডেটার জন্য অসম অন্তর দিয়ে
উত্তর: (খ)
47. "ফ্রিকোয়েন্সি অ্যারে" নির্দিষ্টভাবে কী বর্ণনা করে?
- (ক) একপদ ফ্রিকোয়েন্সি বিতরণ
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেরিয়েবলের বিতরণ
- (গ) ধারাবাহিক ভেরিয়েবলের বিতরণ
- (ঘ) উপরোক্ত কোনওটি নয়
উত্তর: (খ)
48. "70 এবং তার বেশি"-এর মতো ওপেন-এন্ডেড শ্রেণীগুলি:
- (ক) স্পষ্টতার জন্য পছন্দ করা হয়
- (খ) পরিসংখ্যান বিশ্লেষণে অপছন্দনীয়
- (গ) ধারাবাহিক ভেরিয়েবলের জন্য দরকারী
- (ঘ) ট্যালি মার্কিংয়ের জন্য প্রয়োজনীয়
উত্তর: (খ)
49. শ্রেণী প্রস্থ নির্ধারণ করা হয়:
- (ক) নিম্ন শ্রেণী সীমা থেকে উপরের শ্রেণী সীমা বিয়োগ করে
- (খ) উপরের এবং নিম্ন শ্রেণী সীমা যোগ করে
- (গ) সবচেয়ে ছোট এবং সবচেয়ে বড় পর্যবেক্ষণের পার্থক্য
- (ঘ) পরিসরকে শ্রেণীর সংখ্যায় ভাগ করে
উত্তর: (ক)
50. ধারাবাহিক ভেরিয়েবলের জন্য সাধারণত কোন পদ্ধতি ব্যবহার করা হয়?
- (ক) অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তর
1. কাঁচা ডেটা শ্রেণীবদ্ধ কৰাৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
- (ক) অধিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰা
- (খ) পৰিসংখ্যানগত বিশ্লেষণৰ বাবে শৃংখলাৰ সৃষ্টি কৰা
- (গ) কাঁচা ডেটাক অধিক জটিল কৰা
- (ঘ) সৰু ডেটাসেট উপেক্ষা কৰা
উত্তৰ: (খ)
2. কাঁচা ডেটা কি?
- (ক) শ্রেণীবদ্ধ ডেটা
- (খ) উপসংহাৰৰ বাবে সংক্ষেপিত ডেটা
- (গ) শ্রেণী বিহীন, বিশৃংখল ডেটা
- (ঘ) প্ৰক্ৰিয়াজাত পৰিসংখ্যানগত ডেটা
উত্তৰ: (গ)
3. কোন ধৰণৰ শ্রেণীবিভাগ সময়ৰ ওপৰত আধাৰিত?
- (ক) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটা নয়
উত্তৰ: (খ)
4. "গণিত"-ৰ দৰে বিষয়ৰ ওপৰত বইবোৰ যদি শ্রেণীবদ্ধ কৰা হয়, তেন্তে সেয়া কি উদাহৰণ?
- (ক) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) পৰিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
উত্তৰ: (গ)
5. ডেটা শ্রেণীবিভাগত "পরিসৰ" কি?
- (ক) আটাইতকৈ বৃহত্তম আৰু আটাইতকৈ সৰু মানৰ অনুপাত
- (খ) সকলো মানৰ যোগফল
- (গ) আটাইতকৈ বৃহত্তম আৰু আটাইতকৈ সৰু মানৰ পাৰ্থক্য
- (ঘ) সমস্ত ডেটা পইণ্টৰ গড়
উত্তৰ: (গ)
6. এক ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ টেবুলৰ উদ্দেশ্য কি?
- (ক) ডেটা সংগ্ৰহ কৰা
- (খ) কাঁচা ডেটাক শৃংখলাবদ্ধ শ্রেণীত সংক্ষেপ কৰা
- (গ) সঠিক ডেটাৰ মান প্রদান কৰা
- (ঘ) উন্নত গণনা কৰা
উত্তৰ: (খ)
7. শ্রেণীৰ "মধ্যবিন্দু" কি?
- (ক) উপৰিলিখিত শ্রেণী সীমাৰ যোগফল
- (খ) উপৰিলিখিত শ্রেণী সীমাৰ যোগফলৰ অর্ধেক
- (গ) শ্রেণী সীমাৰ গুণফল
- (ঘ) শ্রেণী সীমাৰ পাৰ্থক্য
উত্তৰ: (খ)
8. এক্সক্লুসিভ শ্রেণীবিভাগত কোনটি মান বাদ পৰা যায়?
- (ক) নিম্ন সীমা
- (খ) উপৰিলিখিত সীমা
- (গ) দুটা সীমাই
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (খ)
9. বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবলসমূহ:
- (ক) যিকোনো ভগ্নাংশ অথবা পূৰ্ণসংখ্যাৰ মান লৈ থাকে
- (খ) মাত্ৰ পূৰ্ণসংখ্যা অথবা নিৰ্দিষ্ট ভগ্নাংশৰ মান লৈ থাকে
- (গ) পূৰ্ণসংখ্যাৰ মান লৈ নাযায়
- (ঘ) সদায় সৰবন্তীভাৱে পৰিৱৰ্তন হয়
উত্তৰ: (খ)
10. কোন ভেৰিয়েবল পৰিসৰৰ সকলো কল্পনীয় মান লৈ পাৰে?
- (ক) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবল
- (খ) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল
- (গ) গুণগত ভেৰিয়েবল
- (ঘ) স্থানিক ভেৰিয়েবল
উত্তৰ: (খ)
11. দ্বিপদ ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ কি?
- (ক) এক ভেৰিয়েবল সহ বিতৰণ
- (খ) দুই ভেৰিয়েবল সহ বিতৰণ
- (গ) গুণগত ডেটাৰ বিতৰণ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
12. এক ফ্রিকোয়েন্সি বক্রৰেখা কি প্ৰদৰ্শন কৰে?
- (ক) শ্রেণী সীমাৰ বিপৰীতে ফ্রিকোয়েন্সি
- (খ) শ্রেণীৰ মধ্যবিন্দুৰ বিপৰীতে ফ্রিকোয়েন্সি
- (গ) সোজা পর্যবেক্ষণ
- (ঘ) ডেটাৰ শ্ৰেণী
উত্তৰ: (খ)
13. তলৰ কোনটি গুণগত ভেৰিয়েবল?
- (ক) বয়স
- (খ) উচ্চতা
- (গ) লিঙ্গ
- (ঘ) আয়
উত্তৰ: (গ)
14. 30–40 শ্রেণীৰ নিম্ন শ্রেণী সীমা কি?
- (ক) 30
- (খ) 35
- (গ) 40
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (ক)
15. ভাৰত চৰকাৰ জনসংখ্যাৰ গণনা কিমান বছৰত একবাৰ কৰে?
- (ক) 5 বছৰৰ পৰে
- (খ) 10 বছৰৰ পৰে
- (গ) 15 বছৰৰ পৰে
- (ঘ) 20 বছৰৰ পৰে
উত্তৰ: (খ)
16. কাঁচা ডেটাক শ্রেণীভুক্ত কৰাৰ উদ্দেশ্য কি?
- (ক) গণনা এৰা
- (খ) ডেটাক সৰু দেখুওৱা
- (গ) তুলনা আৰু বিশ্লেষণৰ সুবিধা দিব
- (ঘ) অপ্রয়োজনীয় ডেটা বাদ দিয়া
উত্তৰ: (গ)
17. কোন ধৰণৰ ডেটা শ্রেণীবিভাগ ভৌগোলিক এলাকা ভিত্তিক?
- (ক) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (খ) পৰিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (গ) স্থানিক শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (গ)
18. ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণত ট্যালি মার্ক কেনেকৈ ব্যৱহৃত হয়?
- (ক) পৰ্যবেক্ষণৰ যোগফল ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ
- (খ) শ্রেণী অন্তৰ্ভুক্ত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা গণনা কৰিবলৈ
- (গ) চূড়ান্ত ফ্রিকোয়েন্সি দেখুৱাবলৈ
- (ঘ) শ্রেণী বিহীন ডেটা ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ
উত্তৰ: (খ)
19. ফ্রিকোয়েন্সি শ্রেণী অন্তৰ্ভুক্ত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা বুজায়:
- (ক) সমস্ত ডেটাৰ যোগফল
- (খ) শ্রেণী সীমাৰ ভিতৰত পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা
- (গ) শ্রেণী প্ৰস্থ আৰু পৰ্যবেক্ষণৰ গুণফল
- (ঘ) সমস্ত শ্রেণীৰ যোগফল
উত্তৰ: (খ)
20. ফ্রিকোয়েন্সি অ্যারে কেনেকৈ ব্যৱহৃত হয়?
- (ক) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলের বাবে
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবলের বাবে
- (গ) ধারাবাহিক আৰু বিচ্ছিন্ন দুয়ো ভেৰিয়েবলের বাবে
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
21. যদি 40, 45, 42, 44 আৰু 41 মান থাকে, তেন্তে তাৰ শ্রেণী ফ্রিকোয়েন্সি কত?
- (ক) 3
- (খ) 5
- (গ) 2
- (ঘ) 6
উত্তৰ: (খ)
22. পৰিয়ালৰ আকাৰৰ উদাহৰণত, পৰিয়ালৰ আকাৰ কিদৰে শ্রেণীভুক্ত কৰা হৈছে?
- (ক) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবল
- (গ) গুণগত ভেৰিয়েবল
- (ঘ) স্থানিক ভেৰিয়েবল
উত্তৰ: (খ)
23. 0–100 পৰিসৰৰ বাবে যদি 10টি শ্রেণী নিৰ্বাচিত হয়, তেন্তে শ্রেণী প্ৰস্থ কিমান হবে?
- (ক) 5
- (খ) 10
- (গ) 20
- (ঘ) 15
উত্তৰ: (খ)
24. শ্রেণীবদ্ধ ডেটাত তথ্যৰ ক্ষতি কি?
- (ক) ডেটাক সংক্ষেপ কৰা অক্ষমতা
- (খ) ডেটাক গোষ্ঠীভুক্ত কৰাৰ সময় কাঁচা ডেটাৰ বিবৰণৰ ক্ষতি
- (গ) গণনাত ত্রুটি
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
25. অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তৰালে:
- (ক) মাত্ৰ নিম্ন সীমা অন্তর্ভুক্ত
- (খ) মাত্ৰ উপৰিলিখিত সীমা অন্তর্ভুক্ত
- (গ) দুটা সীমাই অন্তর্ভুক্ত
- (ঘ) কোনোটাই নহয়
উত্তৰ: (গ)
26. শ্রেণীৰ "ক্লাস মার্ক" কি বুজায়?
- (ক) শ্রেণী অন্তৰালের মধ্যবিন্দু
- (খ) শ্রেণীৰ আটাইতকৈ সৰ্বোচ্চ মান
- (গ) সমস্ত শ্রেণী ফ্রিকোয়েন্সিৰ গড়
- (ঘ) শ্রেণী সীমাৰ পার্থক্য
উত্তৰ: (ক)
27. এক্সক্লুসিভ পদ্ধতিত 30–40 শ্রেণীৰ পৰা কোন মান বাদ পৰে?
- (ক) 30
- (খ) 40
- (গ) 30 আৰু 40 উভয়
- (ঘ) 30 আৰু 40 কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: (খ)
28. দ্বিপদ ফ্রিকোয়েন্সি টেবুলে কি প্ৰদৰ্শন কৰে?
- (ক) দুইটা সম্পর্কহীন ভেৰিয়েবলৰ মান
- (খ) দুই ভেৰিয়েবলৰ মাজৰ সম্পর্ক
- (গ) এক ভেৰিয়েবলৰ মান
- (ঘ) গুণগত ডেটাৰ বিতৰণ
উত্তৰ: (খ)
29. শ্রেণী সীমা নিৰ্ধাৰণৰ সময় কি সাৱধানতা অবলম্বন কৰা উচিত?
- (ক) সমান শ্রেণী অন্তৰাল
- (খ) সীমাৰ ওভারল্যাপিং
- (গ) স্পষ্ট সীমাৰ সৃজন
- (ঘ) পৰিসংখ্যানৰ হিসাব
উত্তৰ: (খ)
30. "পরিসর" ডেটা শ্রেণীবিভাগত কি মাপি ধৰক?
- (ক) কেন্দ্ৰীয় প্রবণতা
- (খ) ডেটাৰ বিস্তৃতি
- (গ) মধ্যক
- (ঘ) মোড
উত্তৰ: (খ)
31. "শ্রেণী অন্তৰাল" কেনেকৈ গণনা কৰা হয়?
- (ক) উপরের শ্রেণী সীমাৰ পৰা নিম্ন শ্রেণী সীমা বিয়োগ কৰি
- (খ) উপরের আৰু নিম্ন শ্রেণী সীমাৰ যোগফল
- (গ) ফ্রিকোয়েন্সি সংখ্যাকে শ্রেণীৰ সৈতে ভাগ কৰি
- (ঘ) পরিসংখ্যানৰ সর্বমোট যোগফল
উত্তৰ: (ক)
32. অসম শ্রেণী অন্তরাল কেতিয়া ব্যৱহাৰ কৰা উচিত?
- (ক) সমান ডেটা বিতৰণৰ বাবে
- (খ) ডেটাৰ বিস্তৃত পরিসৰে য’ত মানবোৰ কিছুমান সীমাৰ ভিতৰত কেন্দ্ৰিত থাকে
- (গ) এক শ্রেণীত সৰু ডেটা থকা
- (ঘ) এলোমেলো পৰ্যবেক্ষণ
উত্তৰ: (খ)
33. এক শ্রেণীৰ উপরের সীমা যদি পৰবর্তী শ্রেণীৰ নিম্ন সীমাৰ সমান হয়, তেন্তে এই পদ্ধতি কি?
- (ক) অন্তর্ভুক্ত
- (খ) এক্সক্লুসিভ
- (গ) স্থানিক
- (ঘ) গুণগত
উত্তৰ: (খ)
34. ফ্রিকোয়েন্সি টেবুলত শ্রেণী মার্ক ব্যৱহাৰ কৰাৰ কাৰণ কি?
- (ক) এটি ডেটা কার্যকরভাবে সংক্ষেপিত করে
- (খ) এটি সূত্রগুলি সহজ করে
- (গ) কাঁচা ডেটার প্রয়োজন হয় না
- (ঘ) উপরোক্ত সবগুলি
উত্তৰ: (ঘ)
35. ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল কখনোই কি করতে পারে না?
- (ক) পূৰ্ণসংখ্যার মান গ্ৰহণ
- (খ) ভগ্নাংশ মান গ্ৰহণ
- (গ) সুনির্দিষ্ট মান গ্ৰহণ
- (ঘ) সময়ৰ লগত পৰিৱর্তন কৰা
উত্তৰ: (গ)
36. কোন ধৰণৰ গ্রাফ ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ দেখুৱায়?
- (ক) লাইন চাৰ্ট
- (খ) ফ্রিকোয়েন্সি বক্ররেখা
- (গ) পাই চাৰ্ট
- (ঘ) স্ক্যাটার প্লট
উত্তৰ: (খ)
37. ডেটা শ্রেণীবিভাগত "ফ্রিকোয়েন্সি" বুজায়:
- (ক) মোট পৰ্যবেক্ষণ সংখ্যা
- (খ) এক শ্রেণীত পৰ্যবেক্ষণ সংখ্যা
- (গ) ডেটাৰ বিস্তৃতি
- (ঘ) শ্রেণীৰ সংখ্যা
উত্তৰ: (খ)
38. ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলের শ্রেণী অন্তরালৰ ধারাবাহিকতা কেনেকৈ পুনৰ স্থাপন কৰিব পাৰি?
- (ক) শ্রেণী সীমাৰ পৰা 0.5 যোগ আৰু বিয়োগ কৰি
- (খ) পৰিসৰ দ্বিগুণ কৰি
- (গ) ট্যালি মার্ক ব্যৱহাৰ কৰি
- (ঘ) পর্যবেক্ষণৰ ফাঁক দূৰ কৰি
উত্তৰ: (ক)
39. উচ্চতা, ওজন আৰু দূৰত্বৰ দৰে ভেৰিয়েবলসমূহ:
- (ক) গুণগত ভেৰিয়েবল
- (খ) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবল
- (গ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবল
- (ঘ) কোনোটাও নয়
উত্তৰ: (খ)
40. শ্রেণী 50–60ৰ মধ্যবিন্দু কি?
- (ক) 55
- (খ) 50
- (গ) 60
- (ঘ) 52.5
উত্তৰ: (ক)
41. যে ডেটা সংখ্যা হিচাপে প্ৰকাশ কৰা নহয়, সেয়া কিদৰে শ্রেণীভুক্ত কৰা হয়?
- (ক) পৰিমাণগত শ্রেণীবিভাগ
- (খ) কালানুক্রমিক শ্রেণীবিভাগ
- (গ) গুণগত শ্রেণীবিভাগ
- (ঘ) কোনোটাও নহয়
উত্তৰ: (গ)
42. দ্বিপদ বিতৰণ কেনেকৈ সহায়ক?
- (ক) এক ভেৰিয়েবলৰ বিস্তারিত অধ্যয়ন কৰিবলৈ
- (খ) দুই ভেৰিয়েবলৰ মাজৰ সম্পর্ক পৰীক্ষা কৰিবলৈ
- (গ) ডেটা সংক্ষেপ কৰিবলৈ
- (ঘ) কোনোটাও নহয়
উত্তৰ: (খ)
43. অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তৰালৰ ৰূপ কি হ’ব পাৰে?
- (ক) 0–9, 10–19
- (খ) 1–10, 11–20
- (গ) 0–10, 11–20
- (ঘ) 1–9, 10–19
উত্তৰ: (খ)
44. কাঁচা ডেটা শ্রেণীবদ্ধ কৰাৰ সুবিধা কি?
- (ক) পৰিসংখ্যান বিশ্লেষণৰ বাবে ডেটা সংক্ষেপ
- (খ) কাঁচা ডেটা ব্যৱস্থাপনাৰ সুবিধা
- (গ) তুলনাৰ সুবিধা
- (ঘ) সৰ্বোত্তমৰ পৰা কোনোটাও
উত্তৰ: (ঘ)
45. শ্রেণী 1000–1099ৰ নিম্ন শ্রেণী সীমা কি?
- (ক) 999.5
- (খ) 1000
- (গ) 1099
- (ঘ) 1000.5
উত্তৰ: (খ)
46. অসম শ্রেণী অন্তৰালত ডেটা কেনেকৈ প্ৰদৰ্শিত হয়?
- (ক) সমস্ত শ্রেণীৰ জন্য সমান অন্তৰাল
- (খ) য’ত ডেটা কেন্দ্রীভূত, সেয়াত সৰু অন্তৰাল
- (গ) সমস্ত ডেটাৰ জন্য বৃহৎ অন্তৰাল
- (ঘ) গুণগত ডেটাৰ জন্য অসম অন্তৰাল
উত্তৰ: (খ)
47. "ফ্রিকোয়েন্সি অ্যারে" বিশেষভাৱে কি বর্ণনা কৰে?
- (ক) এক ভেৰিয়েবল ফ্রিকোয়েন্সি বিতৰণ
- (খ) বিচ্ছিন্ন ভেৰিয়েবলৰ বিতৰণ
- (গ) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলৰ বিতৰণ
- (ঘ) কোনোটাও নহয়
উত্তৰ: (খ)
48. "70 আৰু ওপৰৰ"- দৰে ওপেন-এণ্ডেড শ্রেণীসমূহ:
- (ক) স্পষ্টতা অৰ্জনৰ বাবে পছন্দ কৰা হয়
- (খ) পৰিসংখ্যান বিশ্লেষণৰ বাবে অপছন্দনীয়
- (গ) ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলের বাবে উপযোগী
- (ঘ) ট্যালি মার্কিংৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়
উত্তৰ: (খ)
49. শ্রেণী প্ৰস্থ কেনেকৈ নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়?
- (ক) নিম্ন শ্রেণী সীমাৰ পৰা উপৰিলিখিত শ্রেণী সীমা বিয়োগ কৰি
- (খ) উপৰিলিখিত আৰু নিম্ন শ্রেণী সীমাৰ যোগফল
- (গ) পৰিসৰৰ সৈতে শ্রেণীৰ সংখ্যা ভাগ কৰি
- (ঘ) শ্রেণী প্ৰস্থৰ সাথে পৰিসৰ ভাগ কৰি
উত্তৰ: (ক)
50. ধারাবাহিক ভেৰিয়েবলৰ জন্য সাধাৰণতঃ কোন পদ্ধতি ব্যৱহৃত হয়?
- (ক) অন্তর্ভুক্ত শ্রেণী অন্তৰাল
- (খ) এক্সক্লুসিভ শ্রেণী অন্তৰাল
- (গ) গুণগত শ্রেণী অন্তৰাল
- (ঘ) স্থানিক শ্রেণী অন্তৰাল
উত্তৰ: (খ)
10: সাধাৰণ ধাৰণা
তলৰ কোনটো তথ্য উপস্থাপন পদ্ধতি নহয়?
ক) পাঠ্য
খ) চিত্রমূলক
গ) সাংখ্যিক
ঘ) সাৰণীবদ্ধ
উত্তৰ: গ) সাংখ্যিকপাঠ্য উপস্থাপনত তথ্য কিদৰে উপস্থাপন কৰা হয়?
ক) সাৰণীত সসংক্ষেপ কৰা হয়
খ) পাঠ্যৰ ভিতৰত বাক্যৰ জৰিয়তে বৰ্ণনা কৰা হয়
গ) চিত্র ব্যৱহাৰ কৰি দেখুৱোৱা হয়
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) পাঠ্যৰ ভিতৰত বাক্যৰ জৰিয়তে বৰ্ণনা কৰা হয়পাঠ্য উপস্থাপনৰ মূল অসুবিধাটো কি?
ক) সসংক্ষেপৰ অভাৱ
খ) বুজিবলৈ সকলো পাঠ্য পঢ়িব লাগিব
গ) সৰু তথ্যৰ বাবে অনুপযুক্ত
ঘ) ক আৰু খ দুইটো
উত্তৰ: ঘ) ক আৰু খ দুইটোযি শ্ৰেণীবিভাজন সামাজিক স্থিতিৰ দৰে গুণৰ ওপৰত আধাৰিত, তাক কি কোৱা হয়?
ক) পৰিমাণগত
খ) গুণগত
গ) স্থানগত
ঘ) কালগত
উত্তৰ: খ) গুণগতসাৰণীবদ্ধ উপস্থাপনত, শাৰীসমূহ কিদৰে পঢ়া হয়?
ক) উলম্বভাৱে
খ) আড়ম্বভাৱে
গ) তিৰ্যকভাৱে
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) আড়ম্বভাৱেতলৰ কোনটো এটা পৰিসংখ্যাৰ সাৰণীৰ অংশ নহয়?
ক) শিৰোনাম
খ) ক্যাপচন
গ) স্তৱক
ঘ) গ্ৰাফ
উত্তৰ: ঘ) গ্ৰাফএটা ৩×৩ সাৰণীত মুঠ কিমান কোষ থাকে?
ক) ৬
খ) ৯
গ) ১২
ঘ) ১৫
উত্তৰ: খ) ৯সাৰণীৰ উৎস সাধাৰণতে ক’ত থকা উচিত?
ক) সাৰণীৰ মূৰত
খ) শিৰোনামৰ তলত
গ) সাৰণীৰ তলত
ঘ) স্তৱক কলামৰ কাষত
উত্তৰ: গ) সাৰণীৰ তলতসাৰণীত কোনটো একক উল্লেখ কৰিব লাগিব?
ক) তথ্যৰ মাপৰ একক
খ) ভৌগোলিক একক
গ) সময় একক
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: ক) তথ্যৰ মাপৰ এককযি শ্ৰেণীবিভাজন সময়ৰ ভিত্তিত তথ্য সংগঠিত কৰে, তাক কি কোৱা হয়?
ক) স্থানগত
খ) কালগত
গ) পৰিমাণগত
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) কালগত
11–20: চিত্রমূলক উপস্থাপন
এটা বাৰৰ চিত্র কি ধৰণৰ চিত্র?
ক) জ্যামিতিক চিত্র
খ) ফ্ৰিকুৱেঞ্চি চিত্র
গ) পাটিগণিত ৰেখাচিত্ৰ
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: ক) জ্যামিতিক চিত্রবাৰ চিত্রত বাৰৰ উচ্চতাই কি দেখুৱায়?
ক) সময়
খ) তথ্যৰ পৰিমাণ
গ) মূল ফ্ৰিকুৱেঞ্চি
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) তথ্যৰ পৰিমাণযি বাৰ চিত্র একাধিক ডেটা সেটৰ তুলনা কৰিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, তাক কি কোৱা হয়?
ক) সাধাৰণ বাৰ চিত্র
খ) একাধিক বাৰ চিত্র
গ) উপাদান বাৰ চিত্র
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) একাধিক বাৰ চিত্রপাই চাৰ্টত বৃত্তটো কিদৰে বিভক্ত কৰা হয়?
ক) সমান অংশত
খ) শতাংশৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আনুপাতিক অংশত
গ) ৯০ ডিগ্ৰীৰ কোণত
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: খ) শতাংশৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আনুপাতিক অংশতফ্ৰিকুৱেঞ্চি বিতৰণ দেখুওৱাৰ বাবে সকলোতকৈ উপযুক্ত চিত্ৰ কোনটো?
ক) হিষ্টোগ্ৰাম
খ) পাই চাৰ্ট
গ) ৰেখাচিত্ৰ
ঘ) উপাদান বাৰ চিত্ৰ
উত্তৰ: ক) হিষ্টোগ্ৰামফ্ৰিকুৱেঞ্চি পলিগন উদ্ভূত হয়:
ক) বাৰ চিত্ৰৰ পৰা
খ) পাই চাৰ্টৰ পৰা
গ) হিষ্টোগ্ৰামৰ পৰা
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: গ) হিষ্টোগ্ৰামৰ পৰাফ্ৰিকুৱেঞ্চি পলিগনৰ বিন্দুবোৰৰ মাজেৰে অঙ্কিত মসৃণ রেখা ক’ত থাকে?
ক) ফ্ৰিকুৱেঞ্চি ক’ৰ্ভ
খ) ওগাইভ
গ) হিষ্টোগ্ৰাম
ঘ) ৰেখাচিত্ৰ
উত্তৰ: ক) ফ্ৰিকুৱেঞ্চি ক’ৰ্ভকিউমুলেটিভ ফ্ৰিকুৱেঞ্চি ক’ৰ্ভক কি নামেও জনা যায়?
ক) ফ্ৰিকুৱেঞ্চি পলিগন
খ) ওগাইভ
গ) পাই চাৰ্ট
ঘ) উপাদান বাৰ চিত্ৰ
উত্তৰ: খ) ওগাইভপাটিগণিত ৰেখাচিত্ৰ কিয় ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
ক) সময় শ্ৰেণীৰ তথ্য উপস্থাপন কৰিবলৈ
খ) দুটা ডেটা সেটৰ তুলনা কৰিবলৈ
গ) তথ্যৰ অনুপাত দেখুৱাবলৈ
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: ক) সময় শ্ৰেণীৰ তথ্য উপস্থাপন কৰিবলৈ"লেছ দেন" আৰু "ম’ৰ দেন" ওগাইভৰ ছেদবিন্দু কি দেখুৱায়?
ক) গড়
খ) মোড
গ) মেডিয়ান
ঘ) ফ্ৰিকুৱেঞ্চি
উত্তৰ: গ) মেডিয়ান
21–24: প্ৰয়োগ
মাহেকীয়া বৰষুণৰ তথ্যৰ বাবে সকলোতকৈ উপযুক্ত চিত্ৰ কোনটো?
ক) পাই চাৰ্ট
খ) ৰেখাচিত্ৰ
গ) হিষ্টোগ্ৰাম
ঘ) বাৰ চিত্ৰ
উত্তৰ: খ) ৰেখাচিত্ৰএখন কাৰখানাৰ খৰচৰ গঠন দেখুৱাবলৈ কোনটো চিত্ৰ উপযুক্ত?
ক) পাই চাৰ্ট
খ) হিষ্টোগ্ৰাম
গ) বাৰ চিত্ৰ
ঘ) ওপৰৰ কোনোটিও নহয়
উত্তৰ: ক) পাই চাৰ্টবছৰ অনুযায়ী বিক্ৰী দেখুৱাবলৈ কোনটো চিত্ৰ বাচিব?
ক) ৰেখাচিত্ৰ
খ) হিষ্টোগ্ৰাম
গ) পাই চাৰ্ট
ঘ) উপাদান বাৰ চিত্ৰ
উত্তৰ: ক) ৰেখাচিত্ৰপাই চাৰ্টত ২০%ৰ কোণৰ মান কিমান?
ক) ১৮°
খ) ৩৬°
গ) ৭২°
ঘ) ১৪৪°
উত্তৰ: গ) ৭২°
How These MCQs Can Help You Excel in CUET, CTET, SSC, TET, CLAT, IFC, and SPSC Entrance Exams
Preparing for competitive exams like CUET, CTET, SSC, TET, CLAT, IFC, and SPSC can be overwhelming. The right preparation strategy involves focusing on Multiple-Choice Questions (MCQs) tailored for these exams. Here's how practicing MCQs can help boost your performance and secure your success:
Why MCQs Are Essential for Entrance Exams
Covers Key Concepts:
These exams often test your understanding of fundamental concepts. Practicing MCQs ensures comprehensive coverage of topics ranging from General Awareness, Quantitative Aptitude, Logical Reasoning, and Language Proficiency.Time Management:
Entrance exams are time-bound. Regular practice with MCQs helps improve speed and accuracy, enabling you to answer more questions within the allotted time.Exam-Specific Patterns:
Each exam has a unique pattern. These MCQs are curated to match the exact format of CUET, CTET, SSC, TET, CLAT, IFC, and SPSC entrance tests, ensuring you're well-prepared for the actual challenge.Boost Confidence:
Solving MCQs simulates the real exam environment, reducing stress and building confidence for the final test.
Key Benefits of Practicing These MCQs
- CUET: Focuses on subject-specific aptitude for university admissions.
- CTET/TET: Enhances your pedagogy and teaching methodology knowledge.
- SSC/SPSC: Sharpens your general knowledge and reasoning skills for government job exams.
- CLAT: Prepares you for legal aptitude and reasoning sections in law entrance tests.
- IFC: Develops your analytical and problem-solving abilities for financial sector roles.
Pro Tips for Maximizing Your MCQ Practice
- Start with topic-wise MCQs to build a strong foundation.
- Regularly attempt mock tests to assess your progress.
- Review detailed explanations for every answer to clear your doubts.
- Focus on frequently asked questions from previous years’ papers.
Conclusion
These MCQs are your stepping stones to cracking competitive exams like CUET, CTET, SSC, TET, CLAT, IFC, and SPSC. Make them a part of your daily study routine and witness significant improvement in your performance.
No comments:
Post a Comment